ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันกิจการด้านการกีฬา และนันทนาการของมหาวิทยาลัยบูรพา อยู่ในความรับผิดชอบของส่วนงาน/หน่วยงาน หลัก ดังนี้ ๑) กองอาคารสถานที่ สำนักงานอธิการบดี ปฏิบัติหน้าที่ด้านการบริหารและบริการการกีฬา และสนับสนุนการกีฬาของบุคลากร ๒) กองกิจการนิสิตสำนักงานอธิการบดี ปฏิบัติหน้าที่ ด้านการกีฬาและนันทนาการของนิสิต ๓) คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา ปฏิบัติหน้าที่ด้านการจัดการเรียนการสอนการกีฬา ดังนั้น จะเห็นได้ว่ากิจการด้านการกีฬา และนันทนาการ ของมหาวิทยาลัยจึงเป็นภาระงานที่อยู่ในความรับผิดชอบของกองอาคารสถานที่ในระดับที่สูง

การจะทำให้กิจการด้านการกีฬา และนันทนาการของมหาวิทยาลัยบูรพาสู่ความเป็นเลิศได้นั้นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง คือ การบริหารจัดการการกีฬา และนันทนาการที่มีประสิทธิภาพ มหาวิทยาลัยจึงได้กำหนดนโยบายที่จะจัดตั้งกองกีฬาและนันทนาการขึ้น ดำเนินการโดยการแยกงานและบุคลากรที่ปฏิบัติหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับการบริหารและบริการการกีฬา และสนับสนุนการกีฬาของบุคลากร มาจัดตั้งเป็นกองกีฬาและเพิ่มภาระงานที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการสร้างนิสิตให้มีความเป็นเลิศด้านการกีฬาขึ้น

การกีฬามีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน ทั้งในด้านสุขภาพ และพลานามัย และด้านจิตใจเป็นปัจจัยที่สำคัญที่ทำให้ประชาชนสามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตของตน เอง ครอบครัว ชุมชน และสังคม นำไปสู่การมีส่วนร่วมในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม การเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพกีฬาถูกนำไปใช้เป็นเครื่องมือ เพื่อสร้างความเข้มแข็งของครอบครัว และชุมชน ในประเทศที่พัฒนาแล้วทั่วโลก จะอาศัยกระบวนการของกีฬา เพื่อสร้างการมีส่วนร่วม เพื่อสร้างเครือข่ายชุมชน ตลอดจนการสร้างจิตสำนึกในการดำรงชีวิตที่มีคุณธรรม มีวินัย และมีความรับผิดชอบต่อหน้าที่ เคารพในสิทธิของตนเองและผู้อื่น เป็นรากฐานที่ดีของสังคม องค์กรของประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก รวมทั้งองค์กรระหว่างประเทศจึงได้สนับสนุนให้มีการใช้กีฬา การออกกำลังกาย และนันทนาการ เป็นเครื่องมือในการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของประชากรของประเทศตน

แผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๐ (พ.ศ. ๒๕๕๐ – ๒๕๕๔) ได้กำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาคุณภาพคนและสังคมไทยสู่สังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้ ซึ่งให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างสุขภาวะคนไทยให้มีสุขภาพแข็งแรงทั้งกายและใจ และอยู่ในสภาพแวดล้อมที่น่าอยู่ เน้นการพัฒนาระบบสุขภาพอย่างครบวงจร และแผนยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัยบูรพา (พ.ศ. ๒๕๕๔ – ๒๕๖๓) ได้กำหนดประเด็นยุทธศาสตร์ไว้ว่า พัฒนามหาวิทยาลัยให้เข้มแข็ง มีระบบบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพสูง และพึ่งตนเองได้ ดังนั้น การจะบริหารจัดการด้านการกีฬา และนันทนาการ ของมหาวิทยาลัยให้มีประสิทธิภาพและมุ่งความเป็นเลิศ จึงได้มีโครงการจัดตั้งกองกีฬา และนันทนาการขึ้น

กองกีฬา และนันทนาการ มหาวิทยาลัยบูรพา จัดตั้งขึ้นโดยเล็งเห็นความสำคัญของการพัฒนาด้านกีฬาของนิสิต และการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพของบุคลากรภายในมหาวิทยาลัยบูรพา ซึ่งปัจจุบันมหาวิทยาลัยบูรพา มีการรับนักเรียนที่สร้างชื่อเสียงให้กับโรงเรียนขณะเรียนหนังสือในระดับมัธยมศึกษา

เข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาของมหาวิทยาลัยบูรพา เช่น โครงการรับนักเรียนความสามารถพิเศษภาคตะวันออกและทั่วประเทศ โครงการช้างเผือก เป็นต้น โดยมีการรับนักเรียนที่มีความสามารถพิเศษเหล่านี้ได้ เข้าศึกษาต่อภายในมหาวิทยาลัยบูรพา นิสิตในโครงการดังกล่าว จะต้องเรียนควบคู่กับการเล่นกีฬาไปพร้อมกัน เพื่อให้ประสบความสำเร็จทั้งในด้านการเรียนและกีฬา ปัจจุบันยังขาดการสนับสนุน และดูแลทางด้านการเรียนและการเล่นกีฬาอย่างต่อเนื่อง ดังนั้น การจัดตั้งกองกีฬา และนันทนาการมหาวิทยาลัยบูรพา จะทำให้เกิดประโยชน์ในการจัดระบบ ควบคุม กำกับดูแลเหล่านักกีฬาที่มีความสามารถด้านกีฬาให้มีโอกาสได้แสดงออก และพัฒนาตัวเองเข้าแข่งกีฬาระดับชาติและนานาชาติ ซึ่งจะเป็นการสร้างชื่อเสียงให้กับมหาวิทยาลัยบูรพาและประเทศชาติต่อไปใน อนาคตข้างหน้า

อีกทั้งกองกีฬา และนันทนาการมหาวิทยาลัยบูรพา ยังต้องจัดระบบการให้บริการการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพของบุคลากรภายใน มหาวิทยาลัย เพราะบุคลากรทุกคนเป็นทรัพยากรที่มีค่าอย่างมากของมหาวิทยาลัยบูรพา หากบุคลากรมีสุขภาพที่แข็งแรง มีจิตใจที่แจ่มใสก็จะทำให้ก็จะทำให้สามารถปฏิบัติงานภายในมหาวิทยาลัยได้ อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัยบูรพา คือ ยุทธศาสตร์ด้านการผลิตบัณฑิต ได้แก่ การพัฒนาสิ่งสนับสนุนการเรียนรู้ในเรื่องการจัดกิจกรรม ส่งเสริมสุขภาพ พัฒนาสังคม และสิ่งแวดล้อม และยุทธศาสตร์ด้านการบริการวิชาการแก่สังคม โดยกองกีฬา และนันทนาการจะต้องมีการจัดบริการวิชาการในด้านกีฬาให้กับหน่วยงานทั้งภายใน และภายนอกมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้บริการวิชาการด้านการจัดการแข่งขันกีฬาภายในโรงงาน เขตอุตสาหกรรมต่าง ๆ ในภาคตะวันออก จะช่วยทำให้มหาวิทยาลัยสามารถสร้างเครือข่าย ความร่วมมือกับหน่วยงานดังกล่าวในการจัดกิจกรรมอื่น ๆ อีกต่อไป